Pasja według św. Jana zabrzmiała po raz pierwszy w Wielki Piątek 1724 roku w Lipsku. Utwór ten stał się dla Johanna Sebastiana Bacha dziełem szczególnym, do którego wielokrotnie powracał, dokonując kolejnych przekształceń i rewizji. Christian Wolff w monografii poświęconej Bachowi sugeruje nawet, że można by wręcz mówić o „Pasjach” według świętego Jana, biorąc pod uwagę liczbę wersji tego arcydzieła przygotowanych przez kompozytora na przestrzeni lat.
Kompozycja składa się z dwóch części, które zgodnie z dynamiką wielkopiątkowych protestanckich nieszporów, stanowiących „muzyczną kulminację roku”, rozdzielone były kazaniem. Przeniesiona do przestrzeni koncertowej pasja nie traci duchowej głębi. Przejmujący tekst biblijny stanowi dramaturgiczną i narracyjną podstawę dzieła. Recytatywy, niekiedy przerywane okrzykami chóru, są nośnikami narracji. Między kolejnymi fragmentami Ewangelii rozbrzmiewają chorały, pełniące funkcję komentarza, oraz kontemplacyjne arie o lirycznym charakterze. Skomponowane do tekstów poetyckich różnych autorów są nośnikiem silnej ekspresji. Całość stanowi niezwykle emocjonalny i osobisty muzyczny obraz męki i śmierci Chrystusa, wyrażony w duchu żarliwej i szczerej pobożności geniusza z Lipska.
Marta Dziewanowska-Pachowska
WYKONAWCY
EWANGELISTA JACEK SZPONARSKI
JEZUS ROBERT GIERLACH
PIŁAT PAWEŁ CZEKAŁA
SOPRAN MARTA BOBERSKA
ALT ANETA ŁUKASZEWICZ
TENOR SYLWESTER SMULCZYŃSKI
BAS PAWEŁ MICHALCZUK
ZESPÓŁ WOKALNY POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
ZESPÓŁ INSTRUMENTÓW DAWNYCH POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ CAPELLA REGIA POLONA
JAKUB SZAFRAŃSKI PRZYGOTOWANIE ZESPOŁU WOKALNEGO
KRZYSZTOF GARSTKA POZYTYW, DYRYGENT
