AFFETTI BAROCCHI

Jak wiele uczuć może pomieścić barokowa muzyczna narracja, jak różne odcienie emocji kryją się w pełnej ekspresji muzyce wokalnej i instrumentalnej. Program koncertu, podczas którego zabrzmią kompozycje wybitnych twórczyń i twórców działających we Włoszech w XVII wieku, otworzy Sinfonia Claudia Monteverdiego. Później zabrzmią jeszcze dwa jego słynne lamenty – Lamento della Ninfa z VIII Księgi Madrygałów oraz Lamento d’Arianna z 1608 roku. Jedyny zachowany fragment z zaginionego dramatu Arianne skrzy się od wyrazistych motywów – okrzyków, westchnień i innych zwrotów muzycznych doskonale odzwierciedlających wypowiadane przez bohaterkę słowa. Niezwykle poruszające są także lamenty Barbary Strozzi. W Lagrime mie autorka ponad 120 kompozycji za pomocą odważnej melodyki i ciekawych rozwiązań harmonicznych odmalowuje dźwiękami łzy, ból i cierpienie. Natomiast początek Che si può fare wyznacza zstępująca, żałobna melodia ostinatowego basu. Rozwijanie rozbudowanych solowych melodii na tle kilkudźwiękowego wielokrotnie powtarzanego motywu w głosie najniższym było zabiegiem powszechnie stosowanym w baroku. Często korzystał z niego między innymi Giovanni Sances, wszechstronnie utalentowany kompozytor pochodzący z Rzymu – czy to w kompozycjach o poważnym charakterze (Usurpator tiranno), czy też w tych nieco lżejszych (Lagrimosa belta).

Nie mniej zróżnicowane emocje tkwią w kompozycjach czysto instrumentalnych. Twórcą, który odegrał istotną rolę w uniezależnieniu muzyki instrumentalnej od wokalnych wzorców był Tarquinio Merula. W swoich tanecznych kompozycjach odstępował od charakterystycznego dla muzyki użytkowej porządku na rzecz wyrafinowanej gry metro-rytmicznej, nadającej jego utworom szczególnej lekkości. Obok bogatej twórczości liturgicznej istotną kolekcję dzieł instrumentalnych pozostawiła też po sobie Isabella Leonarda. Podczas koncertu zabrzmi jej Sonata prima, której kolejne ogniwa zachwycają różnorodnością stosowanych środków.

Marta Dziewanowska-Pachowska

PROGRAM

Claudio Monteverdi – Sinfonia

Giovanni Sances – Usurpator tiranno

Barbara Strozzi – Che si può fare

Tarquinio Merula – Ballo detto Eccardo

Tarquinio Merula – Ballo detto Pollicio

Claudio Monteverdi – Lamento della Ninfa

Isabella Leonarda – Sonata prima per due violini col basso

Claudio Monteverdi – Lamento d’Arianna

Barbara Strozzi – Lagrime mie

Tarquinio Merula – Ciaccona

Giovanni Sances – Lagrimosa belta

WYKONAWCY

MARTA BOBERSKA SOPRAN

ANETA ŁUKASZEWICZ ALT

ZESPÓŁ INSTRUMENTÓW DAWNYCH POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ CAPELLA REGIA POLONA

KRZYSZTOF GARSTKA KLAWESYN, DYRYGENT  

Czas trwania: ok. 1 h

Miejsca na widowni są nienumerowane.