MONIUSZKO – SCHUBERT – MAHLER

„Jest to przykład prawdziwie romantycznej ekspresji, rozbudowanej, nieoczywistej – niemal balladowej – formy i właściwej kompozytorowi pięknej melodyki” – pisał o Bajce Ignacy Zalewski w monografii kompozytora. Uwertura fantastyczna – po raz pierwszy zaprezentowana publiczności w Wilnie 1 maja 1848 roku – nie bez przyczyny jest jednym z najczęściej wykonywanych dzieł symfonicznych kompozytora. Jej narracyjny charakter porywa słuchaczy w niezwykłą podróż po zakamarkach wyobrażonych światów. Bo choć poza znaczącym tytułem brak tu literackiego programu, to niezwykle sugestywna muzyka przywodzi na myśl poematy symfoniczne Ferenca Liszta.

III Symfonia Franza Schuberta z 1815 należy do młodzieńczej twórczości przedwcześnie zmarłego kompozytora. Wyraźnie Haydnowskie wzorce przywołują na myśl wyrafinowane uporządkowanie mijającej epoki, w ekspresji można jednak dostrzec drobne zapowiedzi przemian następujących w języku muzycznym XIX wieku.

W drugiej części koncertu zabrzmi osiem pieśni z opublikowanego w 1899 roku cyklu Des Kanben Wunderhorn Gustava Mahlera. Teksty – zaczerpnięte z kolekcji kilkuset pieśni ludowych zebranych przez Achima von Arnima i Clemensa Brentana – jak twierdził sam kompozytor „nie są mistrzowskimi wierszami, lecz blokami granitu, z którego każdy może uformować to, co chce”. Twórca Symfonii tysiąca nie idealizuje przedstawionego w nich świata. Łączy różne teksty w jednej pieśni, niekiedy dodaje własne wersy, kształtuje nowe jakości, których niejednoznaczny charakter formuje za pomocą środków muzycznych. Stąd w pieśniach wojskowych pojawia się powtarzalny marszowy rytm oraz werble i instrumenty dęte kojarzące się z tą tematyką. Natomiast w pieśniach o tematyce baśniowej i satyrycznej dominuje żartobliwa ludowa stylizacja – burdony, rytmy taneczne, a nawet instrumentalne naśladowanie odgłosów zwierząt.

Marta Dziewanowska-Pachowska

PROGRAM

Stanisław Moniuszko – Uwertura fantastyczna Bajka

Franz Schubert – III Symfonia D-dur D200

Adagio maestoso – Allegro con brio | Allegretto | Menuetto. Vivace – Trio | Presto vivace

— przerwa —

Gustav Mahler – Pieśni z cyklu Des Knaben Wunderhorn (wybór)

1. Der Schildwache Nachtlied
2. Das Irdische Leben
3. Lob des Hohen Verstandes
4. Lied des Verfolgten im Turm
5. Rheinlegendchen
6. Des Antonius von Padua Fischpredigt
7. Wo die schönen Trompeten blasen
8. Trost im Unglück

WYKONAWCY

MONIKA LEDZION-PORCZYŃSKA MEZZOSOPRAN

WITOLD ŻOŁĄDKIEWICZ BARYTON

ORKIESTRA POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ

MARTA KLUCZYŃSKA DYRYGENTKA

Czas trwania: ok. 1 h 40 min (z przerwą)

Miejsca na widowni są nienumerowane