Godzina 19:00
Pałac na Wyspie w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
KUP BILET
„Za rzeką Narwią w Ostrołęce rozpoczyna się Puszcza Kurpiowska: lasy, lasy i piaski. Ale by bliżej poznać tę puszczę, trzeba dostać się do jej głębin, zajrzeć do chat kurpiowskich, przypatrzeć się życiu tego biednego ludu, […] poznać jego gwarę, przysłuchać się podobnej do […] poszumu leśnego jego pieśni, która tam codziennie na polach i smugach, na łąkach i w lasach się rozlega”.
W ten sposób widział puszczę ks. Władysław Skierkowski, który od 1913 roku przez ponad ćwierć wieku zbierał i dokumentował melodie oraz zwyczaje mieszkającego na Kurpiach ludu. Choć przygotowane przez niego transkrypcje nie oddają w pełni bogactwa zdobień i charakterystycznego sposobu śpiewu Kurpianek i Kurpiów, a i zapisy gwarowych tekstów nie są doskonałe, to właśnie za pośrednictwem tego materiału piękno kurpiowskiego folkloru przedostało się do twórczości artystycznej.
Materiał zebrany przez Skierkowskiego zainspirował Karola Szymanowskiego do stworzenia Sześciu pieśni kurpiowskich opublikowanych w 1929 r. Łącząc tradycyjne melodie z nowoczesnym językiem brzmieniowym, mądrość ludu z indywidualną kompozytorską wrażliwością, stworzył chóralne dzieło iskrzące się różnorodnością brzmień i zaskakujące wyrafinowaniem formy. Taką „modernistyczną wizję folkloryzmu” znajdujemy także w Pieśniach kurpiowskich (1928) Romana Maciejewskiego, który w czterech skontrastowanych ze sobą utworach, składających się na cykl, z niezwykłą kreatywnością eksponuje możliwości ludzkich głosów. W chóralnym opracowaniu wydobywa brzmienie zaklęte nie tylko w melodii, ale i w dźwięczności słów, a nawet w barwie ludowych instrumentów, tworząc zachwycające plastycznością muzyczne obrazy. Zupełnie inaczej do materiału źródłowego podszedł Henryk Mikołaj Górecki w cyklu pieśni kurpiowskich Hej! Z góry, z góry kóniku bury (1999). Kompozytor, którego dzieła tchną głęboką duchowością i autentycznością, postawił w opracowaniu ludowych tematów na wyraźne zachowanie pierwowzoru. W prostocie opracowania zdołał jednak osiągnąć porażający poziom ekspresji, przenoszący słuchacza do innego, dalekiego od miejskiego zgiełku świata.
Marta Dziewanowska-Pachowska
PROGRAM
Roman Maciejewski (1910-1998) – Pieśni kurpiowskie
1. Nie mój ogródusek
2. A cemu
3. Powolniak
4. Kozak kurpiowski
Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010) – Hej, z góry, z góry! Kóniku bury – Pięć pieśni kurpiowskich, op.75
1. Hej, z góry, z góry!
2. Ciamna nocka, ciamna
3. Wcoraj, dziwcyno, nie dzisiaj
4. Z Torunia ja parobecek
5. Wysła burzycka, bandzie desc
Karol Szymanowski (1882-1937) – Sześć pieśni kurpiowskich
1. Hej, wółki moje
2. A chtóz tam puka
3. Niech Jezus Chrystus
4. Bzicem kunia
5. Wyrzundzaj sie dziwce moje
6. Panie muzykancie
WYKONAWCY
CHÓR KAMERALNY POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
RENATA SZCZYPIOR DYRYGENTKA, PRZYGOTOWANIE CHÓRU
Czas trwania: ok. 1h
Miejsca na widowni są nienumerowane.
