Niezwykły kunszt biblijnych Lamentacji, w żydowskiej tradycji przypisywanych prorokowi Jeremiaszowi, inspiruje kompozytorów od czasów średniowiecza. Wśród muzycznych interpretacji księgi Starego Testamentu wyróżnia się kompozycja Jana Dismasa Zelenki (1679-1745), czeskiego kompozytora i kontrabasisty służącego na drezdeńskim dworze Augusta II Mocnego.
Jest to opowieść o klęsce Królestwa Judzkiego, w konsekwencji której upadła dynastia Dawida, zburzono Świątynię Jerozolimską, zniszczono święte miasto, a naród żydowski trafił do niewoli babilońskiej. Pełne bólu i żalu, lecz niepozbawione nadziei strofy znajdują zastosowanie w katolickiej liturgii Wielkiego Tygodnia. To właśnie na tzw. ciemne jutrznie przeznaczone są Lamentacje Jana Dismasa Zelenki z 1722 roku – ich dramatyczny przekaz doskonale równoważy się z kontemplacyjnym charakterem, a muzyka w niczym nie ustępuje doskonałości tekstu. Zelenka genialnie operuje wyrafinowanymi środkami harmonicznymi i polifonicznymi, wydobywa pełnię znaczeń za pomocą ekspresyjnych melodii i instrumentacji dostosowanej do funkcji liturgicznej tekstu.
Marta Dziewanowska-Pachowska
PROGRAM
Jan Dismas Zelenka (1679-1745)
Sinfonia concertante a 8, ZWV 189
1. Sinfonia
2. Andante
3. Capriccio – Tempo do Gavotta
4. Aria da Capriccio – Andante
5. Menuet I, II
Lamentationes Jeremiae prophetae pro hebdomada sancta, ZWV 53
1. Lamentatio pro Die Mercurii Sancto (ZWV 53: 1)
2. Lamentatio pro Die Mercurii Sancto (ZWV 53: 2)
3. Lamentatio pro Die Jovis Sancto (ZWV 53: 4)
4. Lamentatio pro Die Veneris Sancto (ZWV 53: 6)
WYKONAWCY
JAKUB FOLTAK KONTRATENOR
SEBASTIAN SZUMSKI BARYTON
ZESPÓŁ INSTRUMENTÓW DAWNYCH POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ CAPELLA REGIA POLONA
KRZYSZTOF GARSTKA POZYTYW, DYRYGENT
